Alzheimer Nederland
Ga direct naar de contentGa direct naar de footer

Kettingreactie

“Mijn eerste gedachte toen ik het interview las: ‘dit kunnen we als supportersgroep niet negeren’!”, blikt Peter terug. “Wout heeft zes jaar bij Sparta gespeeld en is een ‘echte Spartaan’.  Iedereen kent hem. Ik plaatste een oproep op supportersforum ITWM (In The Winning Mood). Waren er mensen bereid om Wout op te halen en mee te nemen naar de wedstrijden van Sparta?
Er volgde een ware kettingreactie van vele, lieve Spartanen. Typerend voor onze prachtige club! Omdat er zó veel aanmeldingen waren, besloot ik een schema op te stellen om het vervoer te regelen.”

Er volgde een ware kettingreactie van vele, lieve Spartanen. Typerend voor onze prachtige club!

Één grote familie

“Uiteindelijk bleef er een ‘harde kern’ van zo’n vijftien mannen en vrouwen over”, pakt Tessa de draad op. Wout woont in een Verpleeghuis in Leiden en Tessa woont toevallig bij hem om de hoek. “De eerste drie, vier jaar ging het allemaal best”, zegt ze. “Je kon prima met hem kletsen, zolang je hem maar geen moeilijke vragen stelde. Ik vroeg hem vaak naar oude wedstrijden. Dan kreeg ik hele verhalen!”
In het stadion vond Wout zijn weg wel. Later ging hij soms dwalen. Vonden we hem op een verkeerde tribune, met besproken plaatsen. “Gelukkig kent iedereen in ons stadion hem en letten ze op hem”, zegt Tessa. En dan trots: “Wij zijn één grote Sparta-familie.”

Ervaringsverhaal Wout zienis1 dementievriendelijke gemeente

Die bulderende lach…

Wout keek elke week uit naar de wedstrijden. Peter: “Hij zei altijd: ‘Sparta is mijn uitje. Als ik dat niet meer heb, hoeft het voor mij niet meer’. En als we na een rotwedstrijd hadden verloren, zei hij: ‘Ja Peet, dat is nou het grote voordeel van die Alzheimer: ik ben het morgen weer vergeten, hahaha!’ En dan bulderde zijn lach door de auto.” 
“Woutje is een echte knuffelbeer”, glimlacht Gijs. “Een clubvoetballer die iedereen na aan het hart ligt. Vriendelijk en gezellig. Altijd in voor een lolletje. Die bulderende lach verwarmde de tribune. We voelden gewoon dat we dit voor hem móesten doen!”
“We hebben samen zo’n beetje alle snelwegen wel gezien. Langs elke weg had hij zijn vaste uitspraken. Telkens weer. Zag hij ergens de grote gele M op een paal langs de weg, dan riep hij: ‘Hééé, er zit hier een McDonalds!’. Reden we over betonplaten dan bromde hij: ‘slecht voor je banden!’ En zijn vaste reactie op een zeker A-woord: ‘Ajax is een schoonmaakmiddel’. Ook was hij altijd nèt bij zijn broer geweest óf hij ging er volgende week naar toe. Terwijl zijn broer in Spanje woont en Wout hem ongeveer één keer per jaar bezocht. Hij vertelde graag (en vaak!) dat zijn broer de eigenaar was van de Shurgard opslagruimtes.”

Ervaringsverhaal Wout online training cursus dementie
Hij ging niet zonder zijn Sparta outfit de deur uit. Soms wel lastig hoor: stond hij bij 25 graden met zijn dikke Spartajas, -sokken en -sjaal op me te wachten.

Mini Sparta museum

“Zijn kamer in het verpleeghuis is een klein Sparta-museum”, vertelt Tessa. “Overal hangen foto’s en voetbalshirts. Zoals een Oranjeshirt met nummer 14. Wout werd namelijk één keer gekozen voor het Nederlands Elftal, toen hij voor Sparta speelde in 1984. Helaas heeft hij die wedstrijd niet gespeeld: het bleef bij bank zitten...”
“Hij ging ook niet zonder zijn Sparta outfit de deur uit. Soms wel lastig hoor: stond hij bij 25 graden met zijn dikke Spartajas, -sokken en -sjaal op me te wachten. En andersom: hartje winter met alleen zijn shirt aan bij de buitendeur.”

Ervaringsverhaal Wout dementie alzheimer zieniseen
Hij zat met lege ogen op de achterbank. Ik kreeg bijna geen contact.

Langzaam minder

Het afgelopen seizoen werd het voor Wout moeilijker om de uitwedstrijden te bezoeken. Vaak was de reis gewoon te lang. “Wij vinden het zelf al veel werk om naar Groningen te moeten”, stelt Peter. “Kun je nagaan hoe dat voor Wout was! Daarom spraken we met hem af dat we hem alleen nog ophaalden voor de thuiswedstrijden. Maar ook dat werd lastiger. Dan belde hij wel vijftien keer op: ‘klopt dat nou, wat ik opgeschreven heb?’ Of hij belde heel andere mensen dan de persoon die hem op zouden halen.”
“Hij vergat ook steeds de code van zijn telefoon, zodat die steeds blokkeerde. Op een gegeven moment hadden alle vrijwilligers zo’n beetje zijn PUK-code”, vertelt Tessa. “Of hij stond om 7.00u ’s ochtends klaar als hij om 19.00u ’s avonds opgehaald zou worden.”

Van pretoogjes naar holle blik

Sinds dit seizoen gaat het helaas ineens hard achteruit. Die prachtige lach is er bijna niet meer. De pretoogjes maken steeds vaker plaats voor een holle blik. En dat doet pijn. Bij Wout, zijn familie, maar natuurlijk ook bij de supporters. Tessa was de laatste die hem nog een keer ophaalde, in augustus 2019. Ze slikt: “Hij zat met lege ogen op de achterbank. Ik kreeg bijna geen contact.”
“Toen moesten we besluiten om Wout niet meer mee te nemen”, zegt Peter triest. “Ontzettend pijnlijk en verdrietig, omdat al die trouwe vrijwilligers echt een warme band met Wout hebben opgebouwd. Zijn kinderen, Robin en Melissa, vertelden dat ook zij hem niet meer kunnen ophalen voor een familiebezoek. Zó triest! Zij hebben niet echt een band met Sparta, maar wij hebben al die tijd nauw contact met hen gehouden.”

Ervaringsverhaal Wout samen dementievriendelijk training

Surprise party

“Zoals met de surprise party bij Robin thuis, toen Wout 60 werd”, herinnert Gijs zich. “Stonden we hem met alle vrijwilligers op te wachten. Wout wist van niets, dacht dat hij zijn verjaardag met de familie zou vieren. Bij binnenkomst kreeg hij van alle kanten confetti over zich heen! Als cadeau hadden we een collage gemaakt van foto’s van Wout met zijn chauffeurs. Práchtig vond hij het!”

Dat verhaal maakt de tongen los. De herinneringen vliegen over tafel. 

Vraag aan de gemiddelde Spartaan wie Wout is en negen van de tien vertellen je dit verhaal!

Penalty

Één van de mooiste herinneringen is de benefietwedstrijd voor Wout in 2014, die Peter samen met Alzheimer Nederland en het Leidsch Dagblad organiseerde. Sparta Legends tegen Lucky Ajax. Wout tegen Sjaak Swart, Simon Tahamata, Robbie Witschge. Wout scoorde uit een penalty tegen Edwin van der Sar, die finaal de andere kant uit dook. “Vraag aan de gemiddelde Spartaan wie Wout is en negen van de tien vertellen je dit verhaal”, lacht Peter. 

Ervaringsverhaal Wout goed dementie herkennen

'De Wandeling'

Wout was de laatste jaren regelmatig in de media te zien of te lezen, met als hoogtepunt ‘De Wandeling’ van de KRO, waarin Sander de Kramer het gesprek met Wout aan ging. Een prachtige, ontroerende uitzending.

Momenten om te koesteren

“Een ander hoogtepunt was de supporterswedstrijd tegen NAC. Daar speelde hij samen met zoon Robin in de spits. Een moment om te koesteren”, vertelt Gijs. “En natuurlijk de oefenpot van Sparta bij Eendracht Aalst, ook in 2014. Wout zat op de tribune tussen Jan Boskamp en Leo Beenhakker. Samen wisselden ze allerlei anekdotes uit en haalden herinneringen op. Op dat moment was het verre geheugen van Wout nog prima, in tegenstelling tot zijn korte termijn.”
Ze weten het alledrie nog goed: zes jaar geleden, seizoen 2013-2014, Sparta – Helmond Sport. Het ging slecht met Sparta. Wout verdween ineens, vlak voor de wedstrijd… “Vonden we hem terug in het spelershome”, grijnst Peter. “Midden in een peptalk. Hij vertelde de spelers wie hij was, wat hij had. En dat het NU het moment was om de mouwen op te stropen en het gras op te vreten!”

De cirkel rond

Het meest recente ontroerende moment was in januari 2017. Het was de eerste training na de winterstop en Sparta had een nieuwe trainer: Dick Advocaat. Toen Advocaat in 1987 trainer werd bij Haarlem, haalde hij Wout als spits weg bij zijn toenmalige club Fortuna Sittard. Die januaridag stonden de supporters met Wout te wachten bij de spelerstunnel toen Dick aan kwam. Ze vielen elkaar in de armen en de cirkel was rond. “Eigenlijk is dat wat het is”, besluit Gijs: ”Voor onszelf maken we herinneringen, voor Wout maken we momenten.” 

Ervaringsverhaal Wout cursus dementie alzheimer
Voor onszelf maken we herinneringen, voor Wout maken we momenten.

Noot van de redactie:

Wij vinden het superleuk om te kunnen melden dat op maandag 28 oktober 2019, startdatum van onze campagne ‘Goed omgaan met dementie in je buurt’, ook de Algemene Ledenvergadering van de Supportersvereniging plaats vond. Vast onderdeel van deze vergadering is de verkiezing van ‘De Vrijwilliger van het Jaar’. En hoe leuk is het dat het dit jaar niet om één vrijwilliger ging, maar om een hele groep. Jawel: de supportersgroep van Wout! En dat is méér dan verdiend. Voor ons zijn zij een fantastisch voorbeeld van hoe je een verenigingslid met dementie zo lang mogelijk betrokken houdt bij de club en bij het sociale leven. Chapeau!
Daarnaast werd Peter van der Zwan gekozen als voorzitter van de supportersvereniging. Volgens ons een uitstekende keuze!