Het eerste misverstand ruimt Nicole direct uit de weg: 'Alle tachtigplussers dragen een kunstgebit'. "Helemáál niet!" Ze werkt voor zes tehuizen in Sittard en heeft een inventarisatie gemaakt. "Toen ik hier 23 jaar geleden begon, had vier procent van de cliënten nog zijn of haar eigen tanden, vertelt Nicole. "Nu is dat dik 43 procent! Het gevolg van preventief beleid.” Ze wijst vervolgens op zorgcentrum De Baenje, niet ver van hartje Sittard. "Daar wonen zeven negentigplussers en een honderdjarige, van wie er vijf nog eigen tanden hebben.” Dat we dat weten!
Nicole heeft haar praktijk in Zuyderland zorgcentrum Lemborgh. "Het is belangrijk dat je mensen geruststelt, tijd voor ze maakt", zegt Nicole. Ze vertelt over haar passie: mondzorg voor kwetsbare ouderen. Ze begrijpt heus wel dat mensen hun hoofd afwenden als dit onderwerp wordt aangesneden. Zelfs zij had even moeite toen het haar eigen vader betrof. "Hij had Parkinson. Ik heb zijn mond schoongemaakt en moest toch echt wel slikken toen ik een halve boterham tussen zijn tanden uithaalde. Ik snap dat het schoonhouden van de mond voor zorgverleners best een moeilijke taak is. Het is niet altijd even smakelijk."
Ze vertellen bij ons in de tandartsstoel verhalen waarvan anderen amper weet hebben.
Nicole focust al 23 jaar met veel plezier op ouderen. Het zaadje werd geplant toen ze nog kind was. "Ik was acht en bezocht met mijn moeder oma die in een verpleeghuis zat. Die plek fascineerde me. Hier wilde ik later werken. Het is bijzonder als je iets mag betekenen voor deze kwetsbare mensen. Ze zijn zo dankbaar. Ze vertellen bij ons in de tandartsstoel verhalen waarvan anderen amper weet hebben."
Toen in Lemborgh een vaste tandarts werd gezocht, stapte Nicole meteen in. Lang deed ze dit werk naast haar gewone praktijk, maar die heeft ze enkele jaren geleden verkocht omdat het allemaal erg druk werd. "Ik geef namelijk ook les aan de huisartsenopleiding in Maastricht en Eindhoven. Ik probeer die jonge huisartsen zover te krijgen dat ze ook in de mond kijken. Dat ze snappen dat bijvoorbeeld buikpijn bij een oudere soms terug te voeren is naar de mond. Want daar gaat alles in. En als jij niet goed kauwt en alles heel doorslikt moet de maag behoorlijk hard werken en krijgen die darmen het al helemaal niet verwerkt. Dit vak zou op iedere huisartsenopleiding verplicht moeten zijn, maar ik heb moeten strijden om deze colleges te kunnen geven."
"Het kan zoveel ellende besparen", stelt Nicole. "Mensen met dementie zitten na een goede behandeling veel beter in hun vel. De zeurende pijn die ze niet meer zelf kunnen aangeven is weg, en dus zijn ze minder moeilijk en agressief bij de verzorging. Kauwen is ook belangrijk voor deze groep. Dat is een vorm van bewegen die heel goed is voor het geheugen en de stemming van de cliënt." Vanuit haar ervaringen in het omgaan met mensen met dementie meldde Nicole zich bij Samen dementievriendelijk en werd trainer. Naast haar drukke werk geeft ze nu ook af en toe trainingen 'GOED omgaan met dementie' aan groepen vrijwilligers of medewerkers van organisaties.
Mensen met dementie zitten na een goede behandeling veel beter in hun vel. De zeurende pijn die ze niet meer zelf kunnen aangeven is weg, en dus zijn ze minder moeilijk en agressief bij de verzorging.
Hoewel ze al veel ouderen behandelde, ook uit de wijk in haar praktijk, vond Nicole het belangrijk zich verder te bekwamen en volgde de nieuwe opleiding tandarts geriatrie. Ouderen hebben namelijk andere tandzorg nodig dan 'gewone' volwassenen. "Zij hebben vaak last van zogeheten wortelcariës; dan ontstaan er gaatjes aan de tandwortel omdat het tandvlees zich terugtrekt. Hun tandvlees raakt eerder ontstoken én door medicatie is hun mond droog, wat de kans op infecties in de keel vergroot. Ook breken ondertanden makkelijker af, die kopjes verdwijnen dan in de slokdarm. Of erger: belanden via het inademen in de longen met een longontsteking tot gevolg. Dat kan rampzalig zijn. Zo komt het dat oudere mensen soms onnodig vroeg overlijden aan de gevolgen van slechte mondgezondheid."
"Zeker door ouderen wordt tandenpoetsen en tandartsbezoek gewoonweg vergeten", vertelt Nicole. "Er is te weinig aandacht voor de mond. Er zouden veel meer ouderentandartsen moeten zijn, die de mond gezond houden met eenvoudige ingrepen." Ze pleit ervoor dat binnen groepspraktijken één tandarts zich bezighoudt met kwetsbare groepen zoals gehandicapten, angstige kinderen én thuiswonende ouderen. "Die mensen vallen nu nog te vaak buiten de boot, stelt Nicole.
"Ik zeg altijd: bel alle zeventigplussers die niet meer naar de praktijk komen op en zoek uit waaróm ze niet meer komen", zegt Nicole. "Tandartspraktijken hebben allemaal een mooi computersysteem, ze weten exact hoe lang mensen niet meer geweest zijn. Het is toch ook een sociale verplichting. Ze hebben jarenlang het gebit van deze cliënten goed en gezond gehouden, dan moeten ze dit in de laatste fase van het leven toch netjes afmaken?"
Nicole Teeuwisse en haar assistent Christine Bijlmakers proberen binnen het zorgcentrum zo veel mogelijk de afdelingen te betrekken bij de mondzorg. Bijlmakers won deze maand de mondverzorgingsprijs 2019 van de Nederlandse Vereniging voor Gerodontologie. Ze kreeg deze 'pluim' voor de manier waarop ze afdelingen beter wil informeren over mondzorg.
Ze maakte foto's van monden van ouderen (onherkenbaar) die ze verzorgenden en verpleegkundigen wil tonen waardoor zij de ontstekingen en andere problemen in die mond zien en herkennen. Van de prijs, duizend euro, willen ze een iPad kopen waarop de foto’s worden geplaatst. Daarmee gaan ze naar de afdelingen. "We maken het visueel. Dat komt binnen!"
